De kunst van vis bewaren

16 maart 2021 Xandra Veltman

Vis verpakken is een must. Maar de grens aan materiaalverbruik is bereikt. Verpakkingsindustrie en vishandels zetten zich in om voorop te lopen met duurzame verpakkingen waarin de vis nog langer goed blijft.

1. Vincent Jansen, Fish-Nederland:
‘Plastic verdwijnt stapsgewijs’

Fish-Nederland

Zo eenvoudig is duurzaam verpakken niet, ervaart Vincent Jansen. Hij werkt samen met drie collega’s onder de naam Fish Nederland. Allen hebben ze een eigen ambulante vishandel, gezamenlijk met twintig verkooppunten. “Onze verkoopwagens hebben dezelfde uitstraling en deels kopen we samen producten in. Daarnaast delen we kennis en ontwikkelen we samen recepten. Verder laten we elkaar vrij.”
Verpakkingsmateriaal kun je goed samen inkopen. Jansen: “We zijn al lang bezig met verduurzamen. Vroeger was alles van plastic. Dat verdwijnt stapsgewijs. We proberen van alles uit en kopen verpakkingsmaterialen in bij vijf bedrijven: Smedes Fine Food; Barneveld Verpakkingen en Disposables; Wiko Verpakkingen, Bio Disposables en Natureko Biodisposables. Let op, niet alles verpakken we biologisch. Het belangrijkste is dat de verpakking het product dient, niet andersom! Enkele verpakkingsbedrijven zijn geheel overgestapt op alternatieve materialen, maar hebben dan niet altijd wat wij willen. Het blijft puzzelen.”

Verantwoord

Een paar jaar geleden waren alternatieven voor plastic nog moeilijk te krijgen en soms nog erg duur, aldus Jansen. “Op een gegeven moment heb ik gewoon van alles gekocht om uit te proberen. Maar als een salade- of sausbakje 25 cent kost, terwijl plastic bijna gratis is, dan kan het niet uit. Je zoekt naar werkbaar, betaalbaar en verantwoord.”

Inmiddels zijn suikerriet bakjes en papieren vorkjes ingeburgerd en wel betaalbaar, vindt de ambulante visverkoper. Op de markt verpakt hij de vis binnenkort in stevige bruine papieren tasjes. De inpakvellen zijn biologisch afbreekbaar papier, heel dun, zonder plastic laagje. “De verse vis verpakte ik altijd vacuüm in plastic. Nu heb ik milieuvriendelijker papier met een sealrand, maar eigenlijk vind ik vacumeren netter. Ik laat de beslissing aan de klant.”

Een alternatief voor de aluminium schaaltjes voor maaltijden is nog lastig. “Sommige verpakkingsbedrijven hebben hele lijnen, overwegend gericht op de horeca. Voor ons is dat niet altijd handig. Tenslotte proberen we te groeien naar zo min mogelijk soorten verpakking. We hebben flinke stappen gezet en zijn ongeveer op de helft. Al is soms plastic nog het beste materiaal om producten over te brengen, toch ben ik er van overtuigd dat biologisch verpakken toekomst heeft. Over een paar jaar heb je niet anders.”

2. Chris Cummins, Jac. den Dulk:
‘Deze traysealer kan alles’

Zwager techniek.jac den dulk.installatie traysealer mondini

Aan fusies geen gebrek in de Nederlandse viswereld. Voor de consument blijft een goeie haring ‘gewoon’ een goeie haring en die haal je op je vaste adresje. Voor bedrijven als Cornelis Vrolijk zijn het stappen in de ‘van schip naar schap’-strategie. Zo nam het in oktober vorig jaar Haasnoot Vis BV en Neptunus Seafood BV over. Ook Jac. den Dulk in Scheveningen valt onder Cornelis Vrolijk, net als Seafood Parlevliet in IJmuiden. Directeur Gerbrand Voerman van Jac. den Dulk ziet het als een grote familie. “We hebben veel zusjes”. Tegelijkertijd heeft er een efficiencyslag plaatsgevonden, beaamt hij. “De productie van handgefileerde haring vindt nu plaats in IJmuiden. Wij leveren handgefileerde haring aan de horeca, groothandels en detaillisten, Seafood Parlevliet levert aan de retail. Het scheelt in de kosten om op één locatie te werken en daar alles te verpakken.”

Mondini

Het maakt in principe ook weinig verschil voor Chris Cummins, die al veertig jaar bij Jac. den Dulk werkt, waarvan 36 bij de technische dienst. Zowel hij als ‘de Mondini’ zijn nu gestationeerd in IJmuiden. De Mondini? “Ik zocht vijf jaar geleden een nieuwe tray-sealmachine en kwam uit bij de Mondini, geleverd door Zwager Techniek. Die sprak mij aan. De machine is zeer eenvoudig, robuust en gemakkelijk te onderhouden omdat je overal bij kunt. We konden de machine zelfs eenvoudig in enkele delen op de vrachtwagen laden en weer opbouwen bij Seafood Parlevliet.”

Juist omdat Jac. den Dulk en Seafood Parlevliet verschillende klanten bedienen, staat de Mondini daar op de goede plek, vindt Cummins. “We kunnen naar wens de snelheid en capaciteit instellen. Deze tray sealer kan heel diep vacuüm verpakken tot 30 millibar, maar ook op 700 millibar met conserveringsgas erbij. Hij werkt snel. Ik heb met heel wat machines gewerkt, maar hierover ben ik het meest tevreden. Hij doet alles wat is beloofd. De eerste jaren vroeg ik Zwager Techniek om eens per jaar de machine na te lopen, voor het geval wij iets over het hoofd hadden gezien. Maar ook dat is niet meer nodig.”

3. Kees Veerman, Vishandel de Vakman:
‘Verpakkingen moeten deugen’

Barneveld verpakkingen_Vishandel Veerman

De Volendammer Kees Veerman runt sinds 1995 samen met z’n vader Vishandel de Vakman in het drukke Arnhemse winkelcentrum Kronenburg. In 2011 vestigden ze zich eveneens in Velp, in ‘De Versgaard’ waar meerdere speciaalzaken onder één dak zitten. Beide winkels floreren en tegelijkertijd is het een wereld van verschil. “In Kronenburg waaien klanten na het winkelen aan voor een lekkere lunch. Daar lopen gebakken vis en haring als een trein. Het publiek in ‘De Versgaard’ komt daarnaast voor meer verse vis, soorten als heilbot of snoekbaars, en soepen, salades en poké bowls. Deze klanten willen graag advies. Leuk voorbeeld is hoe je een ‘butter en eek’-jus bereidt : een echt ouderwets Volendams recept. Op beide locaties hebben we voor elk wat wils, maar altijd uitstekende kwaliteit vis.”

Eerlijk zijn

Als kleine jongen mocht Veerman al met z’n vader mee naar groothandelaren om producten te halen en die vervolgens een plekje te geven in de toonbanken van hun winkels. “Mijn vader checkte de producten en legde me telkens weer uit waar ik op moest letten. Ik leerde goed kijken, voelen en proeven, ik kreeg de feitjes en weetjes onder de knie. Ik leerde om eerlijk te zijn tegen klanten. Geef je kennis door, vertel wat je verkoopt, waarom je het verkoopt en waar het vandaan komt. Dan kunnen klanten zelf een goede keuze maken.”

Uitstraling

Die kwaliteit wil Veerman ook voor z’n verpakkingen. Al tien jaar werkt hij met Barneveld Verpakkingen en Disposables. Dat bevalt hem zo goed dat hij er alles koopt wat hij nodig heeft. “Van kibbelingbakjes tot visvellen en van vacuümzakjes tot ovenbakjes. Cateringdozen, schalen, kartonnen poké bowl-bakken, schaaltjes, tassen... ga zo maar door. Het meeste bedrukt in mijn eigen huisstijl en het liefst zo weinig mogelijk plastic. Inpakspullen moeten deugen, het is bepaald niet grappig als zakjes uit elkaar vallen. De uitstraling moet fraai zijn, ons ambacht en mijn vis waardig. Ik vind bijvoorbeeld de buckets met ‘Enjoy Fish’ erop mooi. Mensen zetten zo’n bucket midden op tafel. Dan mag die buitenkant wel een beetje een feestje zijn.”

4. Rob Spekreijse, Klebo Technics B.V.
‘Duurzaam verpakken, is bittere noodzaak’

Klebo Technics bv

Klebo Technics B.V. in Holten is expert in machinebouw, modulebouw en procesinstallaties, zo vermeldt de website. “Oftewel, we bouwen voor verpakkingsbedrijven padding- en lasmachines op ultrasoon- en warmtegebied”, zegt mededirecteur Rob Spekreijse. “We werken samen met bedrijven van verpakkingsmaterialen zoals Dampack International. Uniek is dat we inmiddels versproducten, vlees en vis, kunnen verpakken in bakjes met langere houdbaarheid. Zonder pads, zonder lucht, zonder kleurverschil. Dampack ontwikkelde deze sealtechniek onder de naam BeeMagicTray (BMT). De bakjes hebben een bodem met een honingraat die zorgt voor capillaire vochtopname. Daarop ligt een geperforeerde vocht- en gasdoorlatende film. Eventueel vocht uit producten zakt door de film in de honingraten en kan niet terug in het bakje. Klebo heeft een paar jaar geleden de machine ontwikkeld die deze herbruikbare, recyclebare en composteerbare verpakkingen fabriceert uit recyclebare mono-PET en mono-PP materiaal.”

Houdbaarheid

Van oorsprong werkte Klebo in opdracht, maar sinds kort brengt het bedrijf zelf machines op de markt. Spekreijse: “We zetten onze knowhow in ten behoeve van duurzaamheid. Uiteindelijk wordt dat bittere noodzaak én voordeliger. De ontwikkeling van verpakkingsmaterialen is de volgende stap; om het proces beter te beheersen moeten kennis van machines en materialen samengaan. We onderzoeken hoe we iets kunnen leveren dat anderen (nog) niet kunnen. Zoals dat nu met de langere houdbaarheidstermijn van producten is gelukt. Dit is succesvol getest bij kip en vlees maar ook bij kaviaar, die nu in onze verpakkingen in Rusland wordt verkocht. Momenteel testen we de verpakkingen voor makreel en zalm.”

Monopackaging

Daarnaast heeft de recycling van verpakkingen Klebo’s volle aandacht, betoogt Spekreijse. “We richten ons nu op monopackaging. In Duitsland en Italië wordt onze kant-en-klare oplossing ingezet van PolyPropyleen oftewel PP. Nederland tendeert naar PolyEthyleenTereftalaat of PET-oplossingen, maar ik nodig mensen uit om naar het PP-alternatief te kijken. Deze PP monoverpakkingen zijn goedkoper, lichter van gewicht en beter recyclebaar. Daarnaast blijven we combinaties onderzoeken.” Hij vervolgt: “Wat bij PP kan, kan ook bij andere materialen en methoden. Machines moeten wél effectief zijn. Je moet ze snel kunnen omzetten, vlot kunnen schakelen en ze moeten geschikt zijn voor productive making.”

Groen denken is dé drijfveer van Spekreijse. “Ik wil niets liever dan met de visindustrie sparren of en hoe bijvoorbeeld onze PP-oplossingen in hun voordeel ingezet kunnen worden.”

Altijd op de hoogte blijven?