Duurzame koeling van schip tot schap

29 juni 2022 Lennart Kik
Cornelis Vrolijk heeft de koelinstallatie groter gemaakt om flexibeler te kunnen inzetten (foto: Cornelis Vrolijk).

Door hoge energieprijzen en zwaardere klimaateisen staat koeling volop in de aandacht. Ondernemers uit visserij, transport en handel vertellen over innovatieve technieken om vis op een duurzame manier koel te houden.

Bij Cornelis Vrolijk, een van de grootste visverwerkers van Nederland met een eigen kottervloot, staat verduurzaming hoog in het vaandel, vertelt operationeel directeur Remco Bakker. “In onze vrieshuizen passen we CO2-transkritische (natuurlijke) koudemiddelen toe in plaats van de chemische middelen die binnenkort niet meer zijn toegestaan. Ook hebben we de koelinstallatie groter gemaakt om deze flexibeler te kunnen inzetten. Zo kunnen we inhaken op variabele energieprijzen en eigen opwekking met zonnepanelen. De restwarmte van de installatie gebruiken we voor vloerverwarming van de vrieshuizen en verwarming van de kantoren.”

Voor de koeling op de vloot maakt Cornelis Vrolijk gebruik van een innovatief cascade­systeem met natuurlijke koudemiddelen CO2 en ammoniak (CO2-NH3). “Van de verouderde koelinstallaties met chemische koudemiddelen zullen we de komende jaren afscheid nemen”, zegt Bakker. De visverwerker heeft als doel “waar mogelijk energie te besparen”. Naast de investering in een grote flexibele koelinstallatie gebeurt dit door een koppeling te maken tussen de vraag naar koude en de eigen opwekking van energie met het netwerk van netbeheerder TenneT.

Luchtgordijn in laadbak

Kotra Logistics verplaatsbare tussenwand Vis 5-2022

De trailers van Kotra hebben een verplaatsbare tussenwand (foto: Kotra Logistics).

Koeling is een enorme energieslurper. Ook bij transportbedrijf Kotra Logistics op Yerseke krijgt dit extra aandacht nu de energieprijzen door het dak gaan, vertelt operationeel directeur Leo van Dillen. De vervoerder voelt zich gedwongen om voor het eerst een energietoeslag aan zijn klanten door te berekenen. “De energiekosten rijzen de pan uit. Wij vinden het niet leuk om te doen, maar je moet ook naar je financiële huishouding kijken”, aldus Van Dillen.

Een jaar geleden vertelde Van Dillen aan Vismagazine over de bouw van een nieuwe energiezuinige terminal van 3.000 m2. Daarnaast heeft Kotra geïnvesteerd in de temperatuurbeheersing van de vrieshuizen en vrachtwagens. Alle trailers hebben een verplaatsbare tussenwand zodat de laadruimte twee compartimenten heeft, die elk apart ingesteld kunnen worden. “Bij de nieuwe terminal maken we ook gebruik van de energie die we opwekken met zonnepanelen op het dak van het naastgelegen vrieshuis.”

Koeling is een enorme energieslurper

In de terminal is koudemiddel freon vervangen door NH3 (ammoniak). Daarnaast beschikt het gebouw over state-of-the art isolatie om het op een constante lage temperatuur te houden. “Verder kijken we naar een nieuwe serie laadbakken”, zegt Van Dillen. “Het is mogelijk om achter in de trailer bij de deuren een soort luchtgordijn te plaatsen. Dat zou minder verlies van kou moeten opleveren. In vrieshuizen zie je deze toepassing ook. Dan blazen ze lucht met een bepaalde temperatuur strak naar beneden, zodat de kou binnen blijft. Zo’n luchtgordijn zorgt niet alleen voor minder brandstof, en dus voor minder uitstoot, maar ook voor een betere temperatuur van je product – en daar gaat het uiteindelijk om.”

Laaghangende vruchten

Remmerswaal vishandel Volendam_Vis 5-2022

Koeling van Remmerswaal in vishandel Volendam, Heiloo (foto: Remmerswaal Retail & Design).

De uitfasering en het toekomstige verbod van chemische koudemiddelen bezorgt vis­speciaalzaken hoofdbrekens, is de ervaring van Gwyn Remmerswaal van Remmerswaal Retail & Design. Zijn werk gaat verder dan de herinrichting van viswinkels en de levering van (maatwerk) koeltoonbanken. “De ondernemer wordt murw gebeukt met regelgeving en veiligheidseisen. Wij ondervangen dat door hem of haar van A tot Z te ‘ontzorgen’. Gedurende een periode van een of anderhalf jaar trekken we zo innig met elkaar op dat we gekscherend spreken van een kort huwelijk”, aldus Remmerswaal.

Grote supermarkten maken voor hun koeling gebruik van duurzame CO2-installaties. Voor viswinkels of slagerijen zijn die echter niet te betalen, zegt Remmerswaal. “Door de strenge veiligheidseisen voor CO2 praat je over een factor 2 ten opzichte van de traditionele installaties. Ook bij propaan R290 speelt veiligheid een rol, maar er wordt nu getoetst of je grotere hoeveelheden van het natuurlijke koudemiddel per installatie mag toepassen. In de nabije toekomst zou een winkel met een omvang van een visspeciaalzaak dan kunnen overstappen naar propaan. Dat zou fantastisch zijn, want de kosten van propaan liggen aanzienlijk lager dan die van Cfk’s. En je bent dan een stuk milieubewuster bezig.”

Bij de herinrichting van een visspeciaalzaak zijn er nog andere mogelijkheden voor energiebesparing. “We kijken met name naar een slimme isolatie van de koelmeubels, zodat ze de kou goed kunnen vasthouden. Ook warmteterugwinning krijgt veel aandacht. Zo kunnen we de restwarmte van de compressoren via een warmtewisselaar overbrengen naar een boiler voor warmwatervoorziening. Maar je kan er bijvoorbeeld ook je vloerverwarming op aansluiten. Dat zijn mooie manieren om efficiency te bereiken. En het is zonde om zulke laaghangende vruchten niet te plukken.” 

Dit is een artikel uit Vismagazine 5-2022. Wil je meer van dit soort artikelen lezen? Neem dan een abonnement op Vismagazine en ontvang negen keer per jaar Vismagazine. 

Ja, ik neem een abonnement

Altijd op de hoogte blijven?