Jan Bootsman maakt reclame voor de prijzen die hij won met haring en kibbeling (foto: Koos Groenewold).
Hij heeft geen speciale manier van koelen of ontdooien. Volendammer vishandelaar Jan Bootsman bepaalt de keuze van zijn haring zelf. “Een haring moet lekker vet zijn, goed smaken en fijn aanvoelen; dan vinden de klanten hem ook lekker”. De ambulante visverkoper staat vooral in Almere en was in 2019 de provinciale winnaar van Flevoland in de nationale haringtest.
Jan Bootsman (56) wist al van jongs af aan dat hij in ‘de vis’ wilde. Zijn vader - ook Jan geheten - had in het verleden diverse viswinkels en een ambulante handel. Jan junior ging al op zijn elfde op zaterdag mee naar de winkel. Ook na schooltijd was hij veel in het bedrijf te vinden.
“Ik was op mijn zeventiende klaar met school en ik wist van tevoren al dat ik in de vishandel terecht wilde komen. Ik heb speciaal daarvoor de koksopleiding gedaan. Ik vind alles aan mijn vak leuk. Vroeger was het vooral de vis en daar is het contact met de klanten bijgekomen. Als de mensen tevreden zijn, geeft mij dat zelf ook voldoening. Omdat ik nu al zes jaar in Almere sta, ken ik mijn klanten. Tegen de één kun je alles zeggen en tegen de ander moet je wat voorzichtiger zijn.”
Viskiosk in Rotterdam
Jan Bootsman kan met een grote en een kleine ‘bakpan’ prima uit de voeten (foto: Koos Groenewold).
Het is Jan Bootsman lang niet altijd voor de wind gegaan. In 2013 moest hij noodgedwongen zijn viskiosk aan de Coolsingel in Rotterdam verkopen. “We hadden eerst een houten kar op de Coolsingel. Een perfecte locatie. Op acht meter van De Bijenkorf en op steenworp afstand van het Word Trade Center, het hoofdkantoor van de ABN AMRO en het Groot Handelsgebouw met diverse grote bedrijven. De gemeente wilde die kar daar weg hebben en toen hebben we er voor veel geld een kiosk neer laten zetten. Mijn vader wilde daar niet in mee en hij is toen uit het bedrijf gestapt.”
Niet lang daarna sloeg in 2008 de kredietcrisis toe. Het hoofdkantoor van de ABN AMRO verhuisde naar de Zuidas in Amsterdam en het Groot Handelsgebouw stond voor een groot deel leeg. “Een groot verzekeringsbedrijf moest in de kredietcrisis 2000 mensen ontslaan. Dus ik had veel minder klanten voor een heel duur verkooppunt. Dat kon niet meer.”
Na wat bijkomende tegenslagen in de privésfeer was voor Bootsman de enige optie om verder te gaan in de ambulante handel. Daar heeft hij geen moment spijt van.“Ik ga iedere dag met een glimlach aan het werk: dat is het belangrijkste dat er is.”
Viskar ontploft
“Als je je klanten goed kent, weet je precies hoe je ze moet benaderen.” (foto: Koos Groenewold)
De Volendammer kwam uiteindelijk op standplaatsen terecht omdat het op weekmarkten heel lastig binnenkomen is. “Daar zijn alle plekken bezet. Ik hoorde op gegeven moment dat er een viskar in Almere was ontploft. Ik dacht ’ die komt niet meer terug’ en ik heb toen de gemeente gebeld of ik er niet kon staan. Dat kon daar niet maar ze hadden wel andere standplaatsen beschikbaar. Zo ben ik in Almere terechtgekomen.”
Op de dinsdagochtend is daar de weekmarkt in Weesp bijgekomen, drie jaar geleden. “Die plek kon ik overnemen van een andere Volendammer die er met zijn nieuw aangeschafte wagen niet meer kon komen, omdat de wagen te groot was.”
Qua assortiment voert Bootsman als ambulant handelaar niet een heel ander aanbod dan in de kiosk in Rotterdam. “Daar hadden we ook maar 28 vierkante meter tot onze beschikking”, verklaart hij de keuze voor een smal assortiment. Zijn huidige wagen van 5,5 meter lang - van BK Markettrailers - heeft Bootsman in 2016 tweedehands gekocht. Deze bevat met twee pannen van respectievelijk 70 en 45 centimeter doorsnede en een gekoeld haringmeubel en een kleine diepvries, precies wat hij nodig heeft aan apparatuur.
Hype
Het assortiment bevat een beperkt aantal gemarineerde producten (foto: Koos Groenewold).
De ambulante handelaar scoort traditioneel goed met haring, naast andere klassieke hardlopers als kibbeling en lekkerbek. Hij heeft geen bijzondere actie rond de start van het nieuwe haringseizoen. “In Rotterdam was dat echt een hype. De komst van de nieuwe haring leverde in de eerste twee, drie maanden het vijf tot zesvoudige van de normale omzet op. Als dat zo is, moet je er wel speciaal actie voor voeren. Maar ook daar werd het steeds minder en op het laatst was het nog maar een periode van vier weken extra omzet.”
In Almere, maar ook in Weesp, leeft de komst van de nieuwe haring veel minder. “Dus hier beginnen we er gewoon mee. De mensen zijn uiteindelijk wel blij als er weer nieuwe haring is. Af en toe maak ik op Facebook reclame, maar ik sta op alle plekken in Almere bij een supermarkt. Dus de loop is er en de mensen weten dat ik er sta.”
Belangrijk voor de kwaliteit haring die je wilt verkopen, is dat de leverancier weet wat voor soort haring je wilt hebben, aldus Bootsman. “We betrokken de haring jarenlang van Admiraal de Wit. Die zijn toen gestopt en overgenomen door Hoek Haringhandel, waar ze ook wel zaken mee deden. Zij weten ook precies wat ik voor haring wil hebben.”
Prijzen
Jan Bootsman was in 2019 de winnaar van de provincie Flevoland in de Nationale Haringtest, maar helaas is die sinds die tijd niet meer gehouden.“Met de Kibbeling Cup maakte ik hetzelfde mee. Die won ik in 2017 en is daarna ook gestopt. Het lijkt wel dat alle wedstrijden die ik win, daarna niet meer gehouden worden”, vertelt hij met een vrolijke grijns.
Handgemaakte pap
Jan Bootsman verkoopt haring die hij zelf lekker vindt (foto: Koos Groenewold).
Kibbeling is een hardloper bij Bootsman en ook daar doet hij voor zijn gevoel niets speciaals mee. “Wij maken ‘de pap’ nog steeds met de hand, zoals ik dat ooit bij mijn vader geleerd heb, met iets extra’s erdoor. Maar het is heel basic en we bakken alles vers. Je ziet nu nog steeds handelaren die het met de magnetron warm opwarmen, maar dat moet je niet willen.”
Qua prijs zit hij gemiddeld denkt Bootsman. “Ik zit niet te hoog en niet te laag. Als ik een goed rendement kan draaien, vind ik het goed.”De visverkoper houdt zijn assortiment bewust beperkt, gezien de ruimte en de soort klanten die hij heeft. “Af en toe maak ik wat nieuws, verse vis met een marinade of een zalmtartaar, om de mensen te triggeren. Maar het zet niet echt zoden aan de dijk.”
Op de weekmarkt in Weesp waar Bootsman op dinsdagochtend staat, verkoopt de ondernemer relatief wel meer verse en gemarineerde vis dan op de standplaatsen in Almere. “Ik maak het allemaal terplekke in de wagen. We hebben wel een loods, maar daarin bevinden zich de koeling, de diepvries en de verpakkingsmaterialen.”
De Volendammer staat altijd zelf in de wagen en wordt daarbij iedere dag voor een paar uur ondersteund door een verkoopmedewerker uit Almere of Weesp zelf. “Het is maar voor een paar uur, dus het heeft geen zin om iemand speciaal uit Volendam mee te nemen voor een hele dag.”
Bootsman ziet de toekomst van de vishandel in het algemeen en voor zijn bedrijf rooskleurig tegemoet. “Je moet je omzet opbouwen. Ik sta nu zes jaar in Almere en op een plek, bij de Albert Heijn in Almere Waterwijk, is het opbouwwerk klaar. Bij de Albert Heijn Station Oostvaarders, kan ik nog groeien, want daar worden nog steeds flats bijgebouwd. Dat geldt ook voor Weesp waar ik sinds drie jaar op een kleine weekmarkt sta op de dinsdagochtend. En ik doe wat ik leuk vind, wat wil je nog meer?”