Directeur Michel Huijser blijft optimistisch in Gambia (foto Willem M. den Heijer).

Aan de oever van de Gambia in het gelijknamige Afrikaanse land, bevindt zich The Atlantic Seafood Company (TASC). De Nederlanders Michel Huijser en Robin van Eenennaam runnen deze visfabriek, die voldoet aan EU-richtlijnen op het gebied van voedselverwerking.

Om vanuit Derde Wereldlanden te kunnen exporteren naar een land in de Europese Unie, moet aan EU-richtlijnen worden voldaan. Deze bestaan onder andere uit het op orde hebben van de hygiëne voor wat betreft de kleding (mondkapjes en haarbescherming), maar ook de wijze van verwerking wanneer dat overwegend handmatig gebeurt. Daarnaast wordt er binnen de fabriek gewerkt conform ISO-normen. ISO staat voor Internationale Organisatie voor Standaardisatie en zorgt ervoor dat bedrijven aandacht schenken aan een internationaal geaccepteerd normalisatiesysteem, waar voorheen elk land eigen normen en eisen hanteerde.

Het artikel gaat verder onder de foto.

Atlantic Seafood Gambia_5

De Atlantic Seafood Company ligt aan de snelweg naar de hoofdstad Banjul (foto Willem M. den Heijer).

De beide compagnons Huijser en Van Eenennaam kennen inmiddels het klappen van de zweep als het gaat om het runnen van een visverwerkingsfabriek in een West-Afrikaans land. Op dit moment is het er veilig maar politieke instabiliteit kan zomaar de kop op steken. In Gambia was in 2018 sprake van een wisseling van de wacht en dat ging gepaard met enorme spanningen. President Jammeh, die om zich heen louter volgzame gelijkgestemden had rondlopen, moest het veld ruimen voor nieuweling Adama Barrow. Dat veroorzaakte een totaal nieuwe situatie met een opeenhoping van nieuwe en soms discutabele wetten.
De fabriek van de beide Rotterdammers bestaat sinds 2003 en heeft in de loop der jaren verschillende verbeteringen en onderhoudsklussen ondergaan. “Dat moet ook wel, want door de warmte en het hoge vochtigheidsgehalte in de zomermaanden hebben gebouwen het hier zwaarder dan in Nederland. Recentelijk hebben we een nieuwe vriezer aangeschaft waardoor de capaciteit nu 26 ton vis per dag bedraagt. Dat was aanvankelijk 10 ton”, meldt Van Eenennaam.

Exportnummer

Atlantic Seafood Gambia_3

Gambiaanse medewerksters pellen rauwe garnalen (foto Willem M. den Heijer).

De personele bezetting beloopt ongeveer 250 mannen en vrouwen. Huijser: “Wij werken dag en nacht. Dat hangt uiteraard af van het aanbod en de vraag die wij vanuit visbedrijven in Europa krijgen. We hebben een Europees exportnummer en zijn altijd scherp op de staat van de verwerkingsruimten en de kledingvoorschriften.”

In de fabriek zijn Atlantische of Senegalese tong, sepia, octopus, witte garnalen, croaker en grouper de belangrijkste soorten die voor de export gereed worden gemaakt. “Diepgevroren producten, zoals sepia en octopus, gaan naar grote importeurs in vooral Italië en Spanje. In Nederland hebben we klanten waar bijvoorbeeld gefileerde en diepgevroren tong naar toe gaat”, aldus Huijser.

Wereldmarktprijs

Atlantic Seafood Gambia_6

Bedrijfsleider Ndene Jallow toont de verpakking van de visfabriek (foto Willem M. den Heijer).

TASC exporteert ook naar Zuid-Korea, Japan, het Midden-Oosten en enkele Afrikaanse landen. De beide Rotterdammers timmeren voortdurend aan de weg om de continuïteit te waarborgen. Dat is niet altijd even makkelijk, want ook bij het inkopen van de vis langs de Gambiaanse stranden hebben ze te maken met kapers op de kust. “Chinezen zijn hier enkele jaren geleden neergestreken. Zij doen weliswaar veel in vismeel maar kopen ook vis op de stranden en bij schaarste schieten de visprijzen wel eerder omhoog dan voorheen. Uiteindelijk hebben we met een ‘wereldmarktprijs’ te maken, dus waar voorheen de vis met anderen werd gedeeld, is dat nu met de Chinezen”, zo relativeert Van Eenennaam.

Kustwateren

Atlantic Seafood 2

Piroques landen verse vis aan in Tanji (foto Willem M. den Heijer).

De kustwateren van Gambia zijn visrijk, maar staan wel onder druk sinds Turken en Chinezen ze ontdekt hebben. De afgelopen maanden hebben er zich al enkele incidenten met Chinese vissersvaartuigen voorgedaan. Onduidelijk is of Gambia in staat is haar eigen wateren te beschermen tegen wetsovertreders.
Vast staat wel dat er smakelijke vis rondzwemt. Goed geprepareerd doet Atlantische tong nauwelijks of niet onder voor Noordzeetong. Grouper en croaker zijn ook voortreffelijke vissoorten. Huijser: “Van oktober tot en met juni, wanneer het regenseizoen aanvangt, is tong goed vangbaar. Daarna breekt het seizoen voor inktvis aan. In onze fabriek hebben we voldoende faciliteiten om al die soorten naar wens te verwerken en in te pakken. Daar zijn we beiden zeer trots op.”

Crisis

Atlantic Seafood Gambia_4

Een medewerkster met een krat vol met zojuist schoongemaakte inktvis (foto Willem M. den Heijer).

Sinds ook in Gambia enkele besmettingen hebben plaatsgevonden, heeft de regering maatregelen genomen om verdere uitbreiding van het coronavirus te voorkomen. “Maar vanaf het moment dat Italië en Spanje op slot zijn gegaan, ligt onze export van inktvis al op zijn gat. Sinds de lockdown is ingevoerd, krijgen wij geen personeel meer naar de fabriek. Een deel van de voorraad uit onze coldstore is al wel richting Europa gestuurd, maar half april hebben we besloten om de fabriek voor drie weken te sluiten. En ik vermoed dat we in de maand mei de boel nog niet kunnen opstarten. Ik ben er zelf eind februari voor het laatst geweest en ik hoop dat we in augustus of september wellicht weer naar Gambia kunnen reizen, maar misschien ben ik te optimistisch”, aldus Huijser vanuit Rotterdam.

Altijd op de hoogte blijven?