In de visverwerking staat automatisering nog in de kinderschoenen. Terwijl er een hoop te besparen valt met robots en machines. “We hebben 30% minder medewerkers nodig.”

“Noem het een fingerspitzengefühl, aangewakkerd door ervaring,” aldus Jannes Jansen, oprichter en directeur van Jansen Techniek: “Zo’n drie jaar geleden voelden we al aankomen dat de ontwikkelingen bij de vleesindustrie over zouden slaan op de visbranche. Je ziet nu veel verschillende vissoorten en -producten in de schappen van de supermarkt liggen, met meer aandacht voor gemak en een luxe presentatie. Voorheen waren die producten alleen bij de viswinkel te verkrijgen. Er was toen al wel een diverser aanbod van vlees beschikbaar in de supermarkten. Bij die ontwikkeling hebben wij veel kunnen betekenen voor de pluimvee- en vleessector. Retailers betalen een kleinere marge, zetten meer om, maar hebben hogere eisen op het gebied van hygiëne, voedselveiligheid en leverzekerheid. En bij opschaling moeten die eisen natuurlijk geborgd blijven. De kennis die we bij de vleesbranche hebben opgedaan, zetten we nu in voor onze klanten in de vis.”

Verbouwde kippenschuur

Bedrijven in de vissector kunnen bij Jansen terecht voor het optimaliseren en automatiseren van hun productieprocessen; van het transporteren, portioneren, sorteren en marineren van producten tot en met het mooi opmaken van het eindproduct met kruiden en pepers. “Ook kunnen we een diversiteit aan producten op schaal leggen, op elke gewenste manier: naast elkaar, gestapeld, dakpansgewijs, enzovoorts. Dat gebeurt met een nieuw ontwikkelde schietband,” aldus Jansen.

Drieëntwintig jaar geleden begon hij, zelf opgegroeid op een pluimveeslachterij, samen met zijn vrouw Ria in een verbouwde kippenschuur het bedrijf Jansen Techniek. In eerste instantie was het bedrijf gericht op onderhoud en service voor de pluimveeverwerkende sector. Inmiddels worden vanuit twee bedrijven, Jansen Techniek en Jansen Control Systems, door ruim 50 medewerkers systemen ontworpen en gerealiseerd voor voedingsmiddelenbedrijven uit de hele wereld. Jansen Techniek richt zich op maatwerkmachines en automatisering, Jansen Control Systems onderhoudt en levert diverse end-of-line inspectiesystemen.

“Naast de vis-, vlees- en zuivelindustrie, bedienen we ook ‘droge’ sectoren zoals bakkers en cacaoverwerkers. Dan gaat het niet alleen om standaard werk zoals transportbanden, wegers, sorteersystemen en metaaldetectie, maar ook veel vraagstukken voor maatwerk,” aldus Jansen. Zo ontwierp en leverde het bedrijf oplossingen voor het verwerken van stroopwafels naar ijstopping, het leggen van spek op pannenkoeken en het smeren van bolletjes in een geautomatiseerde lijn. “En voor de visserij hebben we een scholstripmachine ontwikkeld. Die stript de schol, zuigt de darmen eruit en spoelt de vis schoon. Normaal een arbeidsintensief klusje dat wel aan boord moet gebeuren om de kwaliteit van de vis te waarborgen. Onze machine is zo ontworpen dat deze op het verwerkingsdek van het schip bevestigd kan worden en bestand is tegen zout water en extreme weersomstandigheden,” vertelt Jansen.

Epicentrum van de visverwerking

Jansen Techniek_Vis 5-2020 2

Een metaaldetector controleert visproducten op de band en werpt afgekeurde schalen uit (foto: Jansen Techniek).

“Iedereen kan transportbanden maken, maar we waren op zoek naar een bedrijf dat erin gespecialiseerd is. Toen ik ging rondvragen, viel al snel de naam van Jansen Techniek.” Aan het woord is Diederik van Spronsen, medeoprichter en -eigenaar van Het Urker Zalmhuys. Het bedrijf is met een jaarlijkse omzet van honderd miljoen euro een grote partij ‘op Urk’. Van Spronsen: “Door de ervaring en kennis die hier generatie op generatie is opgebouwd, wordt deze regio meer en meer het epicentrum van de visverwerking.”

Bij Het Urker Zalmhuys komen drie keer per week de verse zalmen binnen uit met name Noorwegen. Die worden onder andere ontijsd, ontslijmd, bijgetrimd, gefileerd, gewassen en ingepakt. Van Spronsen: “Alleen het bijtrimmen en de extra controle op graatjes gaat met de hand, de rest gebeurt automatisch. In 2016 hebben we flink uitgebreid en een machinepark van topmerken aangeschaft. We wilden tevens het transport van machine naar machine zo veel mogelijk automatiseren. Toen we bij Jansen Techniek uitkwamen, bleek dat ze behalve transportbanden ons bij meer wensen van dienst konden zijn. Uiteindelijk hebben ze ons ook een weger, sorteer- en Marelec portioneermachine en krattenwasser geleverd, inclusief alle logistiek daaromheen.”

Sprong in het diepe

Ook bij Adri & Zoon heeft Jansen Techniek geholpen de visverwerking naar een hoger niveau te brengen. Het bedrijf in Yerseke groeide sinds de oprichting begin jaren ’80 uit van een mosselhandelaar tot een totaalleverancier voor verschillende soorten klanten in Nederland en omringende landen. Inmiddels haalt Adri & Zoon 65% van de omzet uit eigen productie. Productie Manager Jacco van Burg: “Bij de uitbreidingen de afgelopen jaren hebben we kritisch gekeken naar de inrichting van de nieuwbouw en onze productieprocessen. Die konden professioneler door meer machines en robots in te zetten. We hebben vooruitstrevende keuzes gemaakt, want de automatisering van de visverwerking loopt achter. Er wordt bijvoorbeeld nog veel op tafels gewerkt en met dozen op-en-neer geschoven.”

Adri & Zoon besloot Jansen Techniek in te schakelen, vanwege hun ervaring in de pluimveeverwerking. “Het was een kleine sprong in het diepe voor ons. De afspraak was dat zij het project zouden dragen en dat hebben ze 100% waargemaakt. Dat geeft enorm veel vertrouwen,” aldus Van Burg. Onder andere een Marelec portioneermachine en een infeed systeem voor de witvis sorteerlijn werden ontwikkeld en geplaatst. In totaal is zo’n 40% van de productie geautomatiseerd waardoor het werk met 30% minder medewerkers verricht kan worden, schat Van Burg in.

De meeste winst, zowel qua rendement als FTE, werd behaald op het fileren van de zalm. Daar werd een lijn voor het ontijsen, wegen, transporteren, fileren en inpakken van de vis geplaatst. Van Burg: “Voorheen stonden we met 22 man op deze lijn, nu nog maar met 14 mensen, waaronder zes van onze beste handfileerders om het eindproduct te controleren. En de productie is met 50% toegenomen.” Ook de hygiëne is erop vooruit gegaan, vertelt hij: “Restproducten gingen vroeger in vieze tubes, waardoor de grond ook vies en nat werd. Nu hebben we een vacuümsysteem waardoor het veel schoner is.”

De positieve ervaringen bij beide visbedrijven vormen de basis voor een langere samenwerking met Jansen Techniek. Zowel het Urker Zalmhuys als Adri & Zoon willen op korte termijn weer uitbreiden. Van Spronsen: “Het hele plaatje klopt. Onze volgende stap is het uitbreiden van de rokerij. Hopelijk gaat Jansen Techniek daarbij weer een rol spelen!”

 

Altijd op de hoogte blijven?