Waterkrachtcentrales nog steeds niet duurzaam voor vissen

12 september 2019

Het is een discussie die al heel lang aan de gang is. Waterkrachtcentrales zouden een duurzame oplossing betekenen voor ons milieu. Toch wordt er niet verder gekeken dan de neus lang is. De positieve invloed op het milieu wordt eenzijdig beschouwd als het vermijden van fossiele brandstoffen. De natuurlijke biotoop van vissen ongemoeid laten, dat wordt blijkbaar nog al te vaak over het hoofd gezien.

Onzichtbaar

De publieke opinie over energie opgewekt via waterkrachtcentrales is zeer positief. Het is fantastisch hoe gebruik kan worden gemaakt van een natuurlijk fenomeen om energie op te wekken. Water stroomt steeds vanaf de bron terug naar het laagste punt, vaak dus de zee. Uit die stroming kan energie worden opgewekt met behulp van turbines. Zuiverder kan het toch niet worden?

Toch zit er hier een dikke adder onder het gras. De vissen die opgeslorpt worden door deze turbines bekopen dit vaak met zware verwondingen of zelfs de dood. Duurzaam kan dit niet genoemd worden. De vissen zijn echter onzichtbaar voor het grote publiek. De beestjes zwemmen onder water en ook de dieren die sterven drijven stelselmatig af.

Een kwart sterft

Uit onderzoek rond een waterkrachtcentrale in Nederland blijkt dat een kwart van de vissen de passage door de turbines niet overleeft. Het gaat enerzijds over vissen die stroomafwaarts meegesleurd worden, ze zijn moe na de paartijd of nog te jong om sterke stroming aan te kunnen. Ze komen enerzijds terecht in de turbines, of worden reeds knock-out geslagen door de vuilrekken die voor de waterkrachtcentrales worden geplaatst. Ook zalmen kunnen stroomopwaarts in de turbines terechtkomen.

De gewonde overlevers worden in de cijfers nog buiten beschouwing gelaten. Vele vissen die de verwoestende kracht van de turbines wel overleven, komen er aan de andere kant uit met verwondingen, heel vaak aan de kop. Soms sterven ze pas dagen later. Het sterftecijfers van 25% zou daardoor naar boven moeten bijgesteld worden.

Hoe vermijden als consument?

Als consument kun je energie vergelijken. Kies zelf bij welke leverancier je energie wilt afnemen en op welke manier deze energie is opgewekt. Als consument heb je uiteindelijk steeds de laatste zeg. Energie vergelijken is daarom een goede eerste stap in de richting van échte duurzame energie. Windturbines zijn heel populair in Nederland en wekken ook ontzettend veel energie op. Hun nadelige bijwerkingen zijn te verwaarlozen ten opzichte van de massale vissterfte rondom waterkrachtcentrales.

Werk aan de winkel

Energieleveranciers moeten dringend werk maken van het behoud van het visbestand rondom waterkrachtcentrales. Zo werden de meeste vuilrekken reeds weer verwijderd. Dit heeft een positieve invloed gehad op de overlevingskans van de vissen. Het is weliswaar nog niet voldoende.

Er bestaan ook verschillende systemen om zo weinig mogelijk vissen in de turbines te laten terechtkomen. Zo bestaan er vistrappen en visgeleidingssystemen om de vissen enerzijds tegen te houden of anderzijds om te leiden. Deze systemen zijn spijtig genoeg niet onfeilbaar. Er is dus zeker nog veel werk aan de winkel. Wel komen er steeds meer vispassages voor trekvissen.

Altijd op de hoogte blijven?