Einde van de Nederlandse garnalenvloot?

24 januari 2023 Cees Meeldijk, visser en gemeenteraadslid Hollands Kroon

Afgelopen weekend werd een persbericht naar buiten gebracht door een collectief van vijftien natuurorganisaties. Zij dienen een handhavingsverzoek in bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, omdat ze vinden dat het ministerie terug moet komen op de gedoogbeschikking voor de garnalenvisserij. De vergunning die nodig is om te mogen vissen, is per 1 januari van dit jaar verlopen en geldt er voor de komende negen maanden een gedoogsituatie.

De aanleiding: er zijn wetenschappelijke zorgen over de schadelijke effecten van de garnalenvisserij op de zeebodem en de organismen die daar leven. Zodra de gedoogsituatie eindigt en de vergunning niet meer wordt verleend, dan betekent dat het einde van de garnalenvisserij in Nederland en de bijbehorende garnalenvloot, bestaande uit circa tweehonderd schepen.

Verduurzaming en Natura 2000-gebied

Er zijn inmiddels bibliotheken volgeschreven over dit onderwerp en de visserijsector is al jaren in gesprek met natuurorganisaties en het ministerie over verduurzaming. De vissers worden vanwege de stikstofproblematiek inmiddels gedwongen om hun schepen aan te passen. Pas één maand vóór het verlopen van de vergunning was er duidelijkheid over waar de sector aan moet voldoen. De impact van deze maatregelen is groot. Er zijn tal van praktische bezwaren. Ook geven de scheepswerven aan dat de gegeven negen maanden veel te kort is om de schepen aan te passen. Daarnaast zijn er oudere vissersschepen waarbij aanpassingen niet mogelijk zijn. Die vissers worden op deze manier gedwongen om te stoppen met vissen.

Ondertussen woedt de discussie over stikstof op zee volop. De maandenlange onzekerheid over deze kwestie heeft grote impact op de kleine visserijgemeenschappen. Daarnaast zijn er nog tal van andere zaken die de sector plagen. Voorbeelden zijn gesloten gebieden, windmolenparken en hoge gasolie prijzen. En dan komen vijftien natuurorganisatie ook nog bij het ministerie aan de deur kloppen om helemaal geen vergunning meer te verlenen.

Tussen wal en schip

Als de natuurorganisaties gelijk krijgen dan staan er duizenden banen op de tocht, zowel direct als indirect. Natuurorganisaties zeggen steeds dat de visserij moet verduurzamen. Maar waarom zou je nog gaan investeren in een dure verbouwing van je schip als diezelfde natuurorganisaties via een handhavingsverzoek de vergunning willen laten opheffen?

Een innovatieve uitvinding als het pulstuig wordt door de staat verboden, terwijl deze techniek juist zorgt voor minder gasolieverbruik van het schip en de bodem minder beroert dan de gebruikelijke tuigen. Vissers worden er moedeloos van. Je vraagt je af wat er dan nog wel mag. Of moet de visserij in Nederland helemaal verdwijnen? Het effect: de gemiddelde leeftijd van de vloot veroudert, want jonge vissers beginnen niet meer voor zichzelf en zoeken hun heil elders. Zelfs als de vergunning opnieuw wordt verleend, bloedt op deze manier de visserij, en daarmee de visserijgemeenschappen, langzaam dood.

Visserijgemeenschappen

Visserij is niet alleen maar vis vangen. Er zit een heel ecosysteem omheen van bedrijvigheid en cultuur. Zolang er mensen in Nederland wonen, wordt er gevist. Mensen in die gemeenschappen zijn trots op ‘hun’ visserij. Een zwaar beroep dat niet zonder gevaar is. Vissers zorgen voor een lokaal en gezond product. Denk ook aan al oude gezegden als ‘haring in het land, dokter aan de kant’ en studies die aantonen dat visoliën goed zijn voor de mens. Verder staan vrijwel alle visbestanden in de Nederlandse wateren er goed voor. Veel mensen die er zowel direct als indirect van leven. De visserijgemeenschappen van Nederland kijken met verbazing hoe van bovenaf hun manier van leven stap voor stap wordt gecriminaliseerd. Of het nou een Europees verbod is op pulsvissen of vanuit Den Haag aangewezen gesloten gebieden voor visserij. Of een verbod vanuit de provincie Noord-Holland op visserijreclame in abri’s.

Mensen die dag en nacht werken en leven in een gebied dat ze op hun duimpje kennen, wordt nu verteld dat ze de natuur kapot maken. Ondanks dat de mens daar al duizenden jaren aanwezig is en het gebied beïnvloeden. Zo kun je prima beargumenteren dat de wateren van Nederland niet alleen maar natuur is, maar ook cultuur. De mens is onderdeel van het gebied en zo ook de vissers. Moeten de lokale gemeenschappen met hun visserijcultuur verdwijnen om ruimte te maken voor de natuur, of hebben ze nog bestaansrecht? De impact van het wegvallen van de visserij zal ongetwijfeld groot zijn. Wat moeten de mensen in de visserijgemeenschappen die er van leven dan gaan doen, leren coderen?

Dit opiniestuk werd eerder gepubliceerd op de Facebookpagina van EMK Vissers.

Geen nieuws van Vismagazine meer missen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke maandag het laatste nieuws.

Inschrijven nieuwsbrief

Altijd op de hoogte blijven?