Zwaar de dupe van 3M

28 februari 2023 Johan Nooitgedagt, Voorzitter Vissersbond

Het is buiten elke denkbare werkelijkheid; een bedrijf loost zwaar vergif op de Westerschelde. In het bijzonder de vissers, naast recreanten en omwonenden, zijn de dupe. Je mag er verstandelijk gezien niet zwemmen en niet vissen. Toch geeft het Amerikaanse 3M doodleuk aan dat ze pas over drie jaar met de lozingen stoppen. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Alsof een misdadiger op de Dam met een mitrailleur om zich heen staat te schieten, met vele doden tot gevolg, en deze dan zegt: “Overmorgen stop ik met schieten en tot die tijd ga ik nog even door”. Zo iemand ga je toch onmiddellijk overmeesteren opdat er niet nog meer doden vallen? In wat voor wereld leven wij?

Chemieconcern 3M bracht eind 2022 een persbericht uit waarin ze aankondigden over drie jaar volledig te stoppen met de productie van het schadelijke PFAS, behorende tot de onafbreekbare ‘forever chemicals’, een clustering van stoffen die wereldwijd bekend staan als kankerverwekkend via drinkwater en voedsel. Uniek dat een bedrijf, wat zichzelf nota bene profileert als aanbieder van producten die onder meer gebruikt worden op het gebied van veiligheid en in de gezondheidszorg, nog drie jaar verder mag gaan met gifmengen terwijl boeren en vissers in nood zitten met relatief simpele ontbrekende vergunningen. Volgens de topman van 3M is er geen levensvatbare business meer mogelijk met PFAS. Dat is wel erg dubbelzinnig over ‘leven’ gesproken.
PFAS staat voor de familie van poly- en perfluoralkylstoffen die tal van toepassingen kennen. Ze beschermen pannen tegen aanbakken, worden gebruikt in mobiele telefoons en maken bijvoorbeeld regenkleding waterafstotend. Bij hoge concentraties kunnen ze het immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken. 3M wordt geconfronteerd met schadevergoedingen vanwege de PFAS-uitstoot. Deze zomer sloot het een overeenkomst met de Vlaamse overheid, die het bedrijf €571 miljoen kost. Ook Amerikaanse advocaten bieden nu dezelfde hulp aan de beroepsvissers. De overheid zit nog in de verkenningsfase terwijl vissers op advies van hun organisatie op de Westerschelde met vissen zijn gestopt. 3M ontwikkelde met PFAS gedurende zeventig jaar honderden producten. Overigens is 3M niet het enige bedrijf wat zich met deze lozingen op de Westerschelde schuldig maakt. Het RIVM en het Ministerie van IenW weten dat haarfijn. Rutte heeft er vast géén actieve herinnering aan. 

Stoppen of verplaatsen

De vraag is of multinational 3M stopt met de productie of voldoende tijd krijgt om binnen een termijn de werkzaamheden te verplaatsen naar landen die het minder nauw nemen met klimaat en milieu. Het is ongekend dat boeren en vissers (gezinsbedrijven) moeten stoppen voor relatief marginale kwesties als het wel of niet binnen een bepaalde termijn verkrijgen van een Natuurbeschermende vergunning. Ook bouwwerken liggen om dezelfde redenen stil. De vissers op de Westerschelde zijn al gestopt omdat je geen vis wilt aanlanden die niet gezond is. Bij deze vissers liggen de muizen al dood voor de kast en wie moet nu hun Amerikaanse advocaat betalen? In 2018 werd met 3M een overeenkomst gemaakt van 850 miljoen dollar voor de Staat Minnesota. Onze vissers willen geen geld, ze willen kunnen blijven vissen.

Dit is een artikel uit Vismagazine 1-2023. Wil je meer van dit soort artikelen lezen? Neem dan een abonnement op Vismagazine en ontvang negen keer per jaar Vismagazine. 

Ja, ik neem een abonnement

Altijd op de hoogte blijven?