Financieel

Munitie voor ‘beter belastingstelsel’

2 april 2024 Gerrit van den Berg (Profinis) Profinis

Onlangs verscheen het rapport ‘Belastingen in maatschappelijk perspectief. Bouwstenen voor een beter en eenvoudiger belastingstelsel’. Welke oplossingsrichtingen vallen op?

Het rapport is opgesteld door vertegenwoordigers van verschillende departementen, de Belastingdienst, het CPB en DNB. Centraal staan maatschappelijke thema’s zoals bestaanszekerheid en behoud van ondernemingsklimaat. De opstellers doen aanbevelingen om het belastingstelsel beter én eenvoudiger te maken. Het rapport biedt mogelijke beleidsaanpassingen om deze doelen dichterbij te brengen.

Om het belastingstelsel uitvoerbaar te houden is het cruciaal om het aantal fiscale regelingen fors te verminderen. Volgens het rapport leidt de huidige systematiek van aftrekposten, vrijstellingen en uitzonderingen tot ‘grondslagversmalling’ en (te) hoge tarieven. Daarom ziet men het liefst geen nieuwe fiscale regelingen en wil men ‘negatieve’ regelingen, zoals het lage btw-tarief op sierteelt, afschaffen. Het verminderen van het aantal fiscale regelingen is natuurlijk positief. Voor degenen die nu gebruik maken van deze regelingen zal het uiteraard in eerste instantie negatief zijn. Het is nog maar de vraag of het totaalplaatje aan belastingdruk dit weer gaat compenseren.

Verschuiven van lasten

De opstellers komen met verschillende opvallende voorstellen die het bedrijfsleven raken. Zo bepleit men het afschaffen of versoberen van een aantal ondernemingsfaciliteiten. Ook de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) moet eraan geloven; het rapport stelt voor het vrijstellingspercentage te verlagen tot 25% van de going concernwaarde (nu nog: 75%). Ook ziet men geen overtuigende reden om het lage vennootschapsbelastingtarief van 19% over de eerste € 200.000 te behouden. Gepleit wordt daarom voor het introduceren van een uniform tarief van 24%.

Het gedifferentieerd belastingtarief over het aanmerkelijk belang willen de opstellers verhogen naar 29,5% en 33,5%, wat nu nog 24,5% resp. 33% is. Mijn verwachting is dat het lage tarief van 24,5% geen lang leven beschoren is. Maak er daarom gebruik van nu het nog kan! Ook het lenen bij de eigen BV willen de opstellers nog verder beperken, zelfs tot € 17.500.

BV Nederland

Ik vraag mij af of het zonder onderscheid verzwaren van de lasten voor bedrijven wel goed is voor de BV Nederland. Tast dat de concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland niet aan en is er wel genoeg oog voor familiebedrijven? Verhoging van de tarieven voor bedrijven vinden de opstellers kennelijk geen probleem, terwijl men juist stelt dat het huidige stelsel belastingverhoging in de hand werkt.

Het rapport signaleert dat het huidige belastingstelsel voor bijna 50% op de grondslag ‘arbeid’ leunt en dat dit stijgt. Het hoge aandeel van arbeid komt door de grote beschikbare grondslag en de beperkte mobiliteit van arbeid. Tegelijkertijd belemmert de hoge lastendruk op arbeid het functioneren van de toch al krappe arbeidsmarkt. De stijgende zorgkosten stuwen de lasten op arbeid de komende jaren verder omhoog, terwijl de vergrijzing de grondslag juist onder druk zet. Als aanbeveling pleiten de opstellers onder meer voor fiscalisering van de AOW-premie en het evenwichtiger belasten van inkomen uit vermogens(opbrengsten).

Uiteraard is het afwachten wat er van deze aanbevelingen uiteindelijk in wetgeving wordt omgezet. Het rapport biedt in ieder geval genoeg stof ter overdenking.