Derde landen exporteren vis naar Europa die niet hoeft te voldoen aan de regels die gelden voor Europese vissers. Dit moet anders vindt Europêche. “We kunnen niet accepteren dat de EU voorstander is van producten van twijfelachtige oorsprong en vangstomstandigheden, terwijl onze sector worstelt om zich snel aan te passen aan steeds strengere duurzaamheidsnormen”, aldus Javier Garat, voorzitter van de Europese visserijorganisaties.
De Europese Commissie stelt binnenkort met een verordening vast voor de autonome tariefcontingenten (ATQ's) voor de jaren 2024 en 2025. Deze gaan gelden voor verschillende vissoorten zoals tonijn, koolvis, heek, garnalen, kabeljauw en platvis. “Dankzij de ATQ kunnen niet EU-landen vis exporten naar Europa zonder douanerechten te betalen of tegen verlaagde tarieven, terwijl de vis niet hoeft te voldoen aan enige duurzaamheidseisen”, meldt Europêche. “Een voorbeeld hiervan is de tonijn die tegen nultarief uit Thailand en China wordt geïmporteerd.”
Stijging Import
De afgelopen jaren is deze import enorm gestegen. In 1992 voerde Europa zes vissoorten, in totaal 43.000 ton, met verlaagde invoerrechten in. In 2020 was dit gestegen naar meer dan vijftien soorten, in totaal 830.000 ton vis. Een volumestijging van 1.928 %. “Deze geïmporteerde vis- en schaal- en schelpdieren profiteren van belastingvrijstellingen, ongeacht hun oorsprong, productiemethoden, duurzaamheid van visbestanden of naleving van arbeidsnormen.“
In principe is Europêche niet tegen een rationele tariefvrije vaststelling voor bepaalde visserijproducten die in onvoldoende mate in de EU worden geproduceerd. Maar de Europese visbestanden hebben zich de afgelopen tien jaar aanzienlijk hebben hersteld. “Hiermee is de visvoorziening in Europa veilig is gesteld, terwijl de hoogste sociaal-economische en milieunormen worden gehandhaafd. De enige motivatie voor het gebruik van ATQ’s is volgens Europêche om de prijzen te verlagen. Het beloont niet-duurzame praktijken en resulteert in oneerlijke concurrentie.“
Duurzaamheidseisen
“Het ATQ-systeem dwingt de EU-vangstsector tot lagere prijzen en het zoeken naar alternatieve markten”, schrijft Europêche in het persbericht. “Ook verstoort het de banden met al lang bestaande partners uit staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS). Deze ondergaan niet alleen een discriminerende behandeling, maar lijden ook onder het verlies van waardevolle marktkansen.
Volgens Europêche zijn veel van de nieuwste visserij- en milieubeleidsmaatregelen van de Europese Commissie gebaseerd op de dringende noodzaak om klimaatverandering en achteruitgang van biodiversiteit aan te pakken. De sector vraagt zich echter af waarom een dergelijke aanpak niet wordt toegepast op het ATQ-systeem. “Het is schokkend dat terwijl de EU-vloot aan het decimeren is als gevolg van geopolitieke factoren en EU-beleid, de ATQ-volumes niet stoppen met groeien”, zegt Garat. “We vragen ons af of het de bedoeling is om de EU-productie te vervangen door import uit landen die ver verwijderd zijn van de EU-duurzaamheidsnormen. Is dit de definitie van voedselzekerheid die de EU nastreeft?”
Oneerlijke concurrentie
Het ATQ-systeem maakt geen onderscheid tussen vis die afkomstig is uit welk land dan ook. Zo krijgen grote hoeveelheden Russische koolvis en kabeljauw belastingvrijstellingen. “Dit roept zowel politieke als ethische zorgen op met betrekking tot het blijven verlenen van handelspreferenties voor deze visproducten, vooral gezien het feit dat de EU de banden met Rusland heeft verbroken en zelfs een verbod heeft opgelegd op de invoer van specifieke visproducten op onze markt. Bovendien, hoe kan de Commissie een verbod op bodemvisserij in de EU voorstellen en toch grootschalige invoer uit controversiële niet-EU-bodemtrawlvisserij ondersteunen?”
“Het belonen van degenen die weinig hebben gedaan voor de duurzaamheid van de visbestanden en eerlijke behandeling van mensen, inclusief degenen die betrokken zijn bij 100-visserijdelicten en ernstig arbeidsmisbruik, met preferentiële markttoegang is niet langer acceptabel, vindt Garat. “Het is essentieel de EU handelspreferenties gebruikt en haar marktmacht aanwendt om de belangen van de EU-vissersvloot te vrijwaren en te bevorderen in het kader van visserij- en handelsovereenkomsten met derde landen. Op die manier kan de EU de duurzaamheid van onze wateren beschermen en zorgen voor eerlijke concurrentie.”
Bron: Europêche