De coronacrisis hakt er flink in bij de Nederlandse voedingsspeciaalzaken. De brancheverenigingen van slagers, viswinkels, bakkers en slijters zien dramatische omzetverliezen én een enorme veerkracht en creativiteit. De consument kan voor wc-papiergebak terecht bij de bakker, bij de slijterij haalt hij ontsmettingsalcohol en loempia’s laat hij bezorgen door de visspecialist.
Samenwerking lijkt het sleutelwoord voor ondernemers die zich wapenen tegen de coronacrisis. Dat geldt ook voor de overkoepelende organisaties van voedingsspeciaalzaken. Dat vindt Karel van den Heuvel, operationeel directeur van brancheorganisatie VNV – de Vereniging van Nederlandse Visspecialisten, die nauw samenwerkt met de Koninklijke Nederlandse Slagers (KNS). “Samen staan we sterker. Door de handen ineen te slaan hebben we een krachtige lobby richting de overheid.”
De coronacrisis leek te leiden tot een verplichte sluiting van voedingsspeciaalzaken. Daar hebben de VNV en KNS zich met succes tegen verzet. Van den Heuvel: “Viswinkels en slagers zijn onderdeel van de voedselketen, net als supermarkten. Nu hebben we duidelijkheid van de regering: we kunnen open blijven.”
Locatie speelt rol
Daarmee is de strijd tegen de crisis echter nog niet gewonnen. Van den Heuvel ontvangt zorgwekkende berichten van zowel winkeliers als ambulante verkopers. Dat het virus een overwegend negatief effect heeft op de omzet van visverkopers staat volgens hem vast, al zijn er in de visbranche verschillen. Van den Heuvel: “Vooral de locatie speelt een rol. Een viswinkel die gevestigd is naast een supermarkt doet het vaak nog goed; ondernemers met een winkel in het centrum van een stad hebben het een stuk moeilijker. Ik heb van een aantal winkeliers gehoord dat ze zich zorgen maken over de continuïteit van hun winkel. Vooral ondernemers die net een verbouwing achter de rug hebben of een grote investering hebben gedaan, kunnen acuut in de problemen raken.”
Webshops gegroeid
Het aantal viswinkels in Nederland is het afgelopen decennium flink toegenomen, zo blijkt uit cijfers van het CBS: van 670 winkels in 2009 naar 850 in 2019. Samen hebben de winkels een netto jaaromzet van 355 miljoen euro. Nog geen 5 procent van die omzet werd behaald uit verkoop via internet. “Sinds de coronacrisis is de vraag naar online zaken geëxplodeerd,” zegt Van den Heuvel. “Het aantal webshops is enorm gegroeid. Een deel van die producten wordt afgehaald, maar er wordt ook veel meer bezorgd.”
“Dit soort tijden maakt mensen creatief,” vervolgt hij. “Een mooi voorbeeld is een viswinkel in Schiedam, die visloempia’s bezorgt. Die loempia’s verkochten al vrij goed, maar sinds ze zijn gestart met hun loempia express loopt het als een trein. Met zulke initiatieven kunnen ondernemers de schade beperken.”
Boodschappenboxen
Ondernemers verenigen hun krachten door boodschappenboxen aan te bieden, met producten van lokale versondernemers zoals slagers, bakkers en groenteboeren. De box wordt rechtstreeks geleverd aan de consument. Het initiatief Support Your Locals biedt een platform, waar ondernemers en producenten hun producten kunnen aanbieden.