Drijvende panelen

13 juli 2023 Johan Nooitgedagt, Voorzitter Vissersbond

Op waterreservoirs drijvende zonneparken zouden volgens een publicatie in ‘Nature Sustainability’ (een peer-reviewed wetenschappelijke publicatie waar iedereen een bijdrage aan kan leveren, JN) een derde van de wereld van groene stroom kunnen voorzien. Juist in Nederland is er vraag naar uitbreiding van kombergingen om meer zoetwater vast te houden vanwege de verwachte tekorten in de toekomst. Hier liggen dus kansen en juist op die locaties liggen de zonneparken niet in het vaarwater. Zo zouden eigenlijk ook alle gebouwen moeten zijn voorzien van zonnepanelen in plaats van op de grond of op het water. Ik schrijf dit omdat er plannen zijn om zonnepanelen ook op het IJsselmeer en Markermeer te plaatsen naast nog grotere windmolens. Is dat nou verstandig gelet op de recreatie, het vaarwater en de horizonvervuiling. We hebben het nog steeds over Natura 2000 gebieden. Hoe kan het Rijk hier dan mee instemmen?

Ecologische nadelen

Zonnepanelen zijn een goedkope manier om groene stroom op te wekken, maar nemen ook schaarse ruimte in beslag. Een internationale groep wetenschappers heeft daarom gekeken naar de potentie van drijvende zonnepanelen op waterreservoirs (meren, overloopgebieden en stuwmeren). De onderzoekers schrijven dat als wereldwijd 30 procent van alle waterreservoirs wordt gebruikt als drijvend zonnepark, meer dan een derde van de huidige elektriciteitsvraag daar zou kunnen worden opgewekt. Bij stuwmeren wordt vaak al elektriciteit opgewekt: door zonnestroom en elektriciteit uit waterkracht te combineren, kan een constante toevoer van groene stroom ontstaan. Doordat zonnepanelen ook nog eens zorgen voor minder snelle verdamping, versterken de voordelen elkaar.

Natuurmonumenten is ook terughoudend over drijvende zonneparken en wil graag eerst lege daken en andere plekken met weinig ecologische waarde vol zetten met zonnepanelen. De effecten van drijvende zonneparken op ecosystemen zijn onvoldoende duidelijk, terwijl watervogels meerdere natte locaties gebruiken om ’s nachts uit te rusten. Ook algen en microben in het water kunnen sterk reageren op verduistering van het wateroppervlak. Dit zou kunnen leiden tot een verstoring van ecosystemen.

Zonnepanelen op het water zijn populair als een alternatieve manier om groene stroom op te wekken. Ecologische nadelen zijn er ook. Zo neemt de installatie op het water schaarse ruimte in beslag die anders voor visserij, recreatie of natuurbehoud gebruikt kan worden. Dit kan een negatieve impact hebben op de biodiversiteit en het ecosysteem. Ook kunnen zonnepanelen op het water de water­kwaliteit beïnvloeden, met name als er sprake is van lekkages of schade aan de panelen. Dit kan leiden tot watervervuiling en schade aan het aquatische leven. Daarnaast kunnen panelen op het water leiden tot verstoring van het leefgebied van verschillende diersoorten, vanwege de geluidsoverlast tijdens de installatie en het onderhoud van de panelen. Tot slot kan de installatie van zonne­panelen op het water ook invloed hebben op de beleving van het landschap. Dit kan leiden tot tegenstand van omwonenden en recreanten. 
Laten we blijven nadenken en ons realiseren dat vissen geen ander alternatief hebben dan op te groeien in het water. Pas dan kunnen we blijven vissen en ook de mogelijkheid behouden om vis als voedsel te blijven vangen.

Altijd op de hoogte blijven?