Klimaatverandering is een belangrijk onderwerp voor de visindustrie en krijgt veel aandacht tijdens Fish International. Deze vakbeurs vindt plaats van 4 tot en met 6 september in Messe Bremen. Verschillende presentaties en discussies belichten dit onderwerp van alle kanten, zoals de effecten op de visbestanden en op de visindustrie.
Effecten visbestanden Noord- en Oostzee
De effecten van klimaatverandering zijn duidelijk zichtbaar in de steeds warmer wordende Noord- en Oostzee. Sinds de Jaren ’80 is de gemiddelde watertemperatuur aan de Duitse kust met 2.0°C gestegen. Dit heeft gevolgen voor de visbestanden, meldt Dr. Gerd Kraus, marien bioloog en hoofd van het Thünen Institute of Sea Fisheries in Bremerhaven. “In de Noorzee is bijvoorbeeld de kabeljauw gewend aan kouder water en trekt naar het noorden. Tegelijkertijd komen vissoorten met een voorkeur voor warmer water, zoals inktvis, sardines en ansjovis vanuit het zuiden naar het noorden.”
In de Oostzee, die grotendeels door land is ingesloten, zijn de gevolgen van klimaatverandering nog groter volgens Kraus. “Vissoorten zoals kabeljauw kunnen vanuit de Oostzee niet verder naar het noorden trekken. Hierdoor planten de vissen zich minder voort en neemt de bestandsgrootte af.”
Gevolgen visserij
Het wegtrekken van vissen heeft ook gevolgen voor de visserij. Het is misschien wel mogelijk voor vissers om oude doelsoorten te vervangen door nieuwe, maar vissers kunnen niet de wegtrekken vissen volgen naar het noorden. Die wateren horen toe aan andere visnaties als Noorwegen en IJsland en het is nog maar de vraag of deze vissers uit andere landen toestaan. In het geval van de roodbaars stonden deze landen er op om hun visrechten in de 200-mijlszones te behouden.
“Het beproefde Europese systeem van relatieve stabiliteit van de visserijquota kan dus worden ondermijnd”, waarschuwt Kraus. In de Oostzee is de ontwikkeling volgens hem nog dramatischer: “Daar wordt momenteel zo drastisch gesnoeid in het haringbestand in de westelijke Oostzee dat veel bedrijven hun economische basis kwijtraken.”
Klimaatverandering
Zowel de politiek als de samenleving zijn zich steeds meer bewust van klimaatverandering en de noodzaak om in actie te komen. Ook binnen de visbranche willen steeds meer bedrijven aan de slag gaan om hun klimaatimpact te verminderen. “Vooral vanuit het midden- en kleinbedrijf komen er vragen over wat bedrijven concreet kunnen doen om het klimaat te beschermen”, zegt Sabine Wedell, projectmanager van Messe Bremen voor Fish International. Daarom heeft ze veel ruimte voor klimaatverandering vrijgemaakt in het beursprogramma van Fish International.
Geen nieuws van Vismagazine meer missen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief en ontvang elke maandag het laatste nieuws.
|
CO2-voetafdruk
De maatstaf voor klimaatimpact is de CO2-voetafdruk. "Hiervoor moet je kijken naar de klimaatimpact van een product over de hele keten en rekening houden met hoeveel energie op welk moment wordt verbruikt", zegt prof. Norbert Reintjes, docent industriële ecologie aan de Technische Universiteit. Zo moet voor visfilet moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden met het brandstofverbruik van het vissersvaartuig, evenals met de benodigde elektriciteit voor het verwerken en koelen van het product, tot aan het transport en de gekoelde toonbank op het verkooppunt.
En dat is niet eenvoudig volgens Reinthes. “Afhankelijk van de referentie waarmee je producten vergelijkt, kan het resultaat heel verschillend zijn.” Bijvoorbeeld bij het vergelijken van vissoorten “kan het relevant zijn of het referentiepunt het versgewicht, het gewicht van de filets of het eiwitgehalte is.”
Beter benutten van grondstoffen
De CO2-voetafdruk kan leiden tot een belangrijke koerswijziging in een bedrijf. “De CO2-voetafdruk kan meestal worden verminderd door het relevante energieverbruik te optimaliseren”, zegt Reintjes. Maar ook het beter benutten van grondstoffen helpt. “Als je naast de filet zoveel mogelijk andere delen van de vis tot producten verwerkt, wordt de klimaatimpact van de visserij en verwerking over deze producten verdeeld.”
Momenteel is Reintjes bezig met zo'n project in IJsland. De "Ocean Cluster" is een netwerk van bedrijven die restanten van de visverwerking gebruiken voor nieuwe producten. Zo is er een onderneming die uit vissenhuid een medisch product heeft ontwikkeld voor de behandeling van ernstige huidletsels. "Na slechts een paar jaar zit de omzet nu al in de dubbele cijfers", meldt Reintjes.
Fish International
Fish International is een internationale vakbeurs waar ongeveer 303 exposanten uit 29 landen hun producten op het gebied van visproductie, visverwerking, verse vis en delicatessen presenteren. Met de verplaatsing van Seafood Expo Global naar Barcelona verwacht de organisatie dat Fish International een nog belangrijkere vakbeurs voor Noord Europa wordt. De beurs vindt plaats van 4 tot en met 6 september in Messe Bremen.