Haring speelt een hoofdrol bij de Katwijkse vishandel M. Hartevelt & Zn van Willem Hartevelt. Daarnaast gaan Noordzeevis, maaltijden, soepen en broodjes vis veelvuldig over de toonbank van de ambulante handelaar die al meer dan 42 jaar een standplaats heeft pal voor het centraal station van Leiden. Forensen pakken regelmatig onderweg een visje mee.
“De Noordzee is een hele mooie, schone zee ten opzichte van andere zeeën. Wat is een eerlijker product dan vis uit onze ‘eigen’ Noordzee?” Als nieuwbakken ambassadeur van de Stichting Noordzeevis uit Scheveningen draagt Willem Hartevelt deze boodschap met overtuiging uit. Sinds 3 februari is hij aangesloten bij deze club die Noordzeevis meer op de kaart wil zetten.
Hij wijst in dat kader op het gigantische windmolenpark dat voor de Nederlandse kust aangelegd gaat worden. “We hebben op dit moment nog 3500 windmolens, maar dat moeten er in 2030 wel tien keer zo veel worden. Dat willen wij niet want dat gaat ten koste van de vis. Los van de dode vissen die nu al rond de windmolens worden aangetroffen. Je moet de Noordzee zien als onze ‘akker’, waarvoor steeds minder ruimte beschikbaar is. Mede daarom willen wij Nederlandse vis promoten om deze nog beter op het bord van de consument te krijgen.”
Met de paplepel
Vishandel M. Hartevelt & Zn staat al 42 jaar voor Leiden CS en Hartevelt hoopt er uiteindelijk een vaste kiosk te mogen gaan uitbaten (foto: Koos Groenewold).
Hartevelt (35) is van kindsafaan actief in de vishandel. Hij is als derde generatie actief in de Katwijkse vishandel M. Hartevelt & Zn. “Op mijn achtste sneed ik mijn eerste haring en na schooltijd hielp ik iedere dag mee in het bedrijf. Naast het snijden van haring begon dat met het wassen van de wagens. Toen ik op de middelbare school zat, ging ik op vrijdag al mee naar de markt.”
Na de middelbare school koos Hartevelt zonder enige aarzeling voor familiebedrijf, net als zijn vader en opa. “Het is mijn lust en mijn leven. Rond mijn twintigste heb ik toen nog een 2,5-jarige vis-vakopleiding gedaan bij het SVO, net als vijf zussen van mij. Zij werken ook allemaal in het bedrijf. In totaal hebben we, met hen erbij, elf man personeel.” De vierde generatie na opa Kees, vader Marinus en Willem zelf staat al te trappelen: Willems zoon is tenslotte al zeven.
Makkelijk en gezond
De trend naar maaltijden is onstuitbaar (foto: Koos Groenewold).
De hoofdmoot is haring, maar Hartevelt verkoopt op zijn drie standplaatsen in Leiden en Warmond ook zelfgemaakte maaltijden, soepen en andere kant-en-klaar producten. “De vraag daarnaar is de laatste vijf tot tien jaar steeds groter geworden, want de mensen willen steeds vaker een makkelijke en gezonde maaltijd. Daar moet je als bedrijf op inspelen. Je moet continu bezig zijn met nieuwe ontwikkelingen.”
Die maaltijden bereiden Hartevelt en zijn personeel in de eigen bedrijfshal in Katwijk, waar de firma 120 vierkante meter plus een verdieping tot haar beschikking heeft. “Op die manier kun je mensen er ook van overtuigen dat een heel eerlijk en exclusief product is. Daarom vind ik het belangrijk om de mensen te vertellen waar de vis vandaan komt en hoe deze op hun bord terecht komt. Dan maak je het eten van vis tot een beleving.”
M. Hartevelt & Zn heeft twee wagens, waarvan de ene op het Centraal Station van Leiden staat. Behalve op zaterdag want dan verhuist deze naar de Brahmslaan, ook in Leiden. De tweede wagen staat al 23 jaar op woensdag en zaterdag in Warmond. Op het gebied van haring kan Marinus Hartevelt zich met onder meer 42 jaar op de standplaats bij het Centraal Station in Leiden op een enorme ervaring bogen. “Wij doen al 60 jaar zaken met Arie Hoek Haringgroothandel. Zij leveren een geweldig product en weten ook precies wat de klant wil hebben. Zij hebben de visvangst en -verwerking allemaal in eigen huis. Haring moet bijkomen na de vangst, daar moet je rekening mee houden, daar wordt hij lekker van.”
Even de trein uit
Dat geldt ook voor de verdere verwerking door Hartevelt zelf. “Dat geeft de vis de juiste tijd om te rijpen.” Die kwaliteit weten klanten van heinde en verre te waarderen. “Wij hebben klanten die in Den Haag werken en in Amsterdam wonen en in Leiden speciaal even de trein uitstappen om bij ons een harinkje te kopen.”
Hartevelt beschikt over twee verkoopwagens van respectievelijk vier en vijf meter lang. Helemaal prima qua formaat volgens Hartevelt. “Ik werk veel met seizoensproducten en wissel veel af. Dat doe ik ook met maaltijden. Iedere week een andere maaltijd. Dat houdt het ook voor de klanten spannend. Je kunt wel een grotere vitrine hebben, maar die moet je dan ook altijd maar vullen en leegverkopen. Voor de kwaliteit van de vis is daarom het beste als het assortiment niet te groot is.”
Overigens is Hartevelt al een jaar of zeven bezig om een vaste kiosk op ‘Leiden Centraal’ te krijgen. “Maar er zijn allerlei ontwikkelingen rond het station, zodat dat nog wel even duurt.”
Kreeft en krab
De viskraam heeft een niet al te grote vitrine en daarom zijn er veel wisselingen in het assortiment (foto: Koos Groenewold).
De relatief kleine vitrine weerhoudt Hartevelt er niet van om ook exclusieve producten als kreeft en krab te verkopen. Bij voorkeur op bestelling. “Sommige klanten stuur ik een berichtje als ik aan dit soort exclusieve producten kan komen. Die bestel ik dan voor ze.” Hartevelt kent zijn klanten zo goed, dat hij precies weet wie wanneer waarschijnlijk wel kreeft zou willen hebben. “De klant kan er dan ook nog voor kiezen om deze zelf te koken of door ons te laten klaarmaken.”
Net als voor de haring doet Hartevelt voor de overige vis al decennialang zaken met dezelfde twee groothandels. Hij gaat alleen voor de beste kwaliteit. “Kweekvis verkoop ik niet, behalve zalm, want dat gebeurt al zo lang dat die kwaliteit onder controle is. Voor de rest verkoop ik alles vers; zeebaars, tong heilbot en andere soorten, allemaal gevangen uit onze eigen Noordzee.”
Verschuiving in omzet
Hartevelt ziet de toekomst van zijn bedrijf zonnig in. “Je moet er zelf voor 100 procent achterstaan en bij de ontwikkeling van nieuwe producten inspelen op de vraag van consumenten. Want mensen veranderen en hun eetpatronen ook. De tijd verandert, maar het goede blijft, zeg ik altijd. Daarbij moet iedere ondernemer het op zijn eigen manier doen. Iedereen doet het goed op zijn manier.”
Corona heeft weliswaar tot een verschuiving in de omzet van Hartevelt geleid maar onder de streep leidde dat niet tot omzetverlies. “Bij Leiden Centraal miste ik de kantoormensen en de dagjesmensen die langskwamen. Daar liep de omzet toch 40 procent terug. Maar dat heb goed kunnen opvangen met luxere en meer producten die ik op andere plekken hebben kunnen verkopen omdat de horeca dichtzat en de mensen lekkere producten in huis gingen halen. Daar hebben wij zeker op ingespeeld.”
Tussenpersoon
Sindskort is Willem Hartevelt trots ambassadeur van Stichting Noordzeevis uit Scheveningen (foto: Stichting Noordzeevis uit Scheveningen).
Bij Stichting Noordzeevis uit Scheveningen zijn zo’n vijftig ambassadeurs aangesloten. Dat varieert van vishandelaren tot SVO Food, van het Nederlands Visbureau tot de Provincie Zuid-Holland. “Die kunnen zelf het woord niet tot de consumenten richten dus daar fungeren wij als ‘tussenpersoon’ voor”, aldus Willem Hartevelt. “Dat doe ik aan mijn kraam en op social media. Daar ben je als ondernemer altijd mee bezig, want het is je ‘eigen’ vis uit onze eigen Noordzee. Eerlijker kan niet. Daar moet je mensen bewust van maken.”